Bir arpa boyu
Eskiden TV radyo ve internet yok iken evlerde bilinmeyen bir yer ve zamanda geçen, inandırıcılık iddiası bulunmayan masallar anlatılırdı. Her seferinde masalı anlatan kişi konuyu toparlamak ilgiyi toplamak "Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde... " diye başlayan bir tekerleme söylerdi. Benim yaş grubum hatırlayacaktır; masal değişir, tekerleme uzar kısalır ve "gökten düşen üç elma" ise masal sonlanırdı. Masal kelimesi de ibret alınacak, örnek teşkil edecek kısa anlatı anlamına gelen ‘Mesel’ sözcüğünden gelir. Her masalda karakterler zorluk çeker, üzülür, korkar, ağlar, yalnız kalır ama çözüm mutlaka bulunur. İnsanda yaşamında zorluk çeker, üzülür, korkar, belki ağlar belki de yalnız kalır, ama sonunda mutlaka sorunlar çözülecek algısını buradan edinir. Tekerlemede yer alan "dere tepe düz gidip de bir arpa boyu yol alamamak" kısmı hala aklımdadır. Bir arpa boyu yol gidememek nasıl bir şeydir diye düşünürüm. Bunun cevabını öncelikle yapmak istediklerini yapamamış olanlar ile kısacık anlarda büyük iş yapanlar iyi bilirler. Çoğunluk ise bir arpa boyu yol alamamak deyimini, çok çabuk kat edilebilecek bir mesafenin, bir türlü aşılamaması olarak tanımlar. Oysa "hayat deneyimler üzerinden yaşanır". Oysa her şeyin her seferinde denenerek bulunması çok vakit alıcı ve can yakıcı olabilir. Özelikle gençlikte deneyim daha da büyük önem kazanıyor. Gençler kendi başlarına bir çıkış noktası, çözüm yolu arıyorlar. Bu gençlerden bir çoğu için başarı öyküleri yazılamadı ama denemeye devam ediyor ve denedikleri her yolun olumlu olumsuz sonuçlarını yaşıyorlar. Edindikleri bilgilerin tamamlayıcısı olacak deneyime ihtiyaç duyuyorlar. Bu noktada kendilerine rehber olacak rol modeller pek yok. Çünkü başarı hikayeleri genel olarak geçmiş generasyonların deneyimlerini aktarıyor oysa gençlere kendi koşullarından örnekler gerekiyor. İnsan okuyup, izleyerek bilgi edinir ve ancak deneyerek tecrübe edinebilir. Macaulay "Her şeyi kaybetseniz bile tecrübeleriniz size kalır" demiş. Evet yapılan hiçbir şey boşuna değil, düşe kalka yürüyoruz hayat yolunda olgunlaşıp tecrübe ediniyoruz. Gelişmiş ülkeler, çare olarak deneyimli ve konusunda tecrübeli kişilerin bilgi, birikim ve deneyimlerini, girişimcilere aktardığı ve ona her tür destek sağlayabilecek "Mentörlük" sistemini kurmuş. Günümüz koşullarında başarıya ulaşmak, gidilmemiş olan yere gitmek, yapılmamış olanı yapmak bilinmeyeni bilinir kılmak ile mümkün oluyor. Gençlerin sahip olduğu bilgi, beceri,yetenek ve birikimlerine göre hedef odaklı çalışmaya ihtiyaçları var.
"Aramakla bulunmaz; lakin bulanlar arayanlardır" demiş ve eklemiş Hazreti Mevlana “İster hızlı, ister yavaş gitsin; arayan elbette aradığını bulur.” der. Bu noktada işbirliği çok önemli. Her birey özel olup kendine uygun bir çözüm ortağında aradığı sonuca ulaşacaktır. İşbirliğinde her iki tarafta işin içinde olup karşılıklı kişisel ilişkilerdir. Bu işbirliğinde iki tarafın da yeni şeyler öğrendiği, yeni bakış açıları geliştirdiği karşılıklı öğrenme ve güç birliği vardır. Yaşanmış başarı ve başarısızlık deneyimleriyle yapılacaklar listesi oluşur, kolaylaştırıcılar bulunur ve başarıya giden yol aydınlatılır. işbirliği tecrübe ile enerjinin birleşimi olacaktır. Böylece ile tecrübeli taraf güçlü yönlerinin ve gelişime açık alanlarının farkına varırken "dinleme" becerisinin güçlenmesini sağlayacak, yeni generasyonun bakış açısını daha iyi anlayacaktır. Enerjik taraf ise farkındalık edinip, farklı bakış açıları, , alternatifleri görebilme ve geniş açıdan bakarak daha iyi organize olabileceklerdir. Bundan sonra genç artık yaşadığı olaylara daha önce bakmadığı bir açıdan bakmaya farklı açıları göremeye ve tecrübeli kişilerden edindiği deneyimlerden öğrenerek yapılan hataları fırsata dönüştürme becerisini de edinecektir. BVaşrı örnekrli çok üniversiteden mezun olduktan sonra tekstil ve gıda alanlarında 13 yıl çalışan Aslı Aksoy, bir anda köye yerleşerek kuşkonmaz yetiştirme kararı alır. Bu karar ile ülkemizde normalde yetişmeyen kuşkonmazı yılda iki kere hasat ederek başarısını katlar genç girişimci. Evet böyle bir genç bilgi, deneyim ve tecrübeyi birleştirmesi başarıyı da kapısına getirmiştir. Bun gibi pek çok başarı öyküsü bulunabilir. Ancak bu başarı öyküsünün bir tesadüf değil bazen gece geç saatlere kadar süren yoğun çalışmanın ürünü olduğunun altını çizmek gerekir. Ancak başarı örneklerini uzakta aramaya gerek yok, çok yakınımızda da başarı hikayeleri mevcut. Bir arpa boyu yol gidemedin denilen gençlerin büyük başarılara imza attığı da bir gerçektir. Ancak tüm örnekler incelendiğinde ortak noktanın "başarının tesadüf değil bir seçim olduğu" görülür. Başarılı kişilerin hayatına bakıldığında da genelde böyle bir işbirliği olduğu ve "bir arpa boyu yolun bazen bir ömür bazen bir an ettiği" anlaşılacaktır.