Bire çok ikiye az...
Bir toplumda sürekli problem çıkaran, olumsuz, stresli ve gerilimli kişilerin gitmesi ile rahatlarız diyoruz ama toplum rahatlamıyor, başka biri aynı görevi daha önce eleştirenlerden biri devralıyor.
Bazı kişiler topluluklarda bazı görev ve rolleri üstlenirler. Toplumdaki her kişi, görev ve rol diğer görevin yapılmasına ortam sağladığı için önemlidir. Günlük hayatta, bazı insanlar, bu rollerden biri veya birkaçını bir arada yapabilir. Toplum içindeki roller dinamiktir ve dönüşebilir. Bir kişi hem iş arkadaşı, hem de aile dostu olabilir. Bu noktada yaşanan sıkıntılar veya gayretler insanı yorabilir ve bazen çıkmaza da sürükleyebilir. Aldığımız rol veya karşımızdaki insanlar bizden çok fazla görev beklerse, bunalıp, boğulduğumuz da olur. Verilen rol çok fazla enerjimizi alabilir ve bu da bizim role uyum sağlamak için yeteneklerimizi aşmamıza veya yapabileceklerini kısıtlanmasına neden olabilir. Bunların hepsi insanda stres yapar. Ancak, bir bireyin vücut kimyası ve zihin yapısı radikal değişikliklere uyum sağlamak için zamana ihtiyaç duyar. Bu nedenle, bireyin sınırlarını aşan veya çok hızlı dönüşümler bazı insanlarda baskı yapabilir.
Toplumdaki bir rolü inşa ederken bireyin zamana ve zekâya ve daha çok da yaşanmışlıklara ihtiyacı vardır. Aksi takdirde kimlik çatışması, tükenmişlik, depresyon problemleri yaşanabilir. Kişinin birbiriyle çelişen birden fazla rol üstlenmesi rol çatışmasına neden olurken, bireyin birbirini destekleyen roller üstlenmesi rol pekişmesi sağlar. Sadece toplumda var olmak veya kabul görmek için istemediğimiz rolleri üstlenmek anlamsızdır.
Bir toplulukta bir müdür, bir sekreter bir çalışan olacaktır ve her birisinin yapacağı iş veya yükleneceği görev farklı olacak ve her rolü üstlenen kişinin kendisinden beklenen şekilde davranması ve iş yerinde sergilemesi gereken davranışlar da farklıdır. Bu konuda ast üst ilişkilerinin kesin sınırlarla belirlenmiş olduğu topluluklarda herkes yerini bilir ve rolünün gereğini yapar.
Asıl sorun çağdaşlar arasındaki rollerde yaşanmaktadır. Aynı ofiste çalışacak kişiler işe başladığında rol oluşumu stres yaratabilir. Çalışanlar arasında saldırgan, kendini saklayan, şikayetçi, mükemmelci, eleştirel, detaycılar olabileceği gibi buların zıttı özeliklerde olanlar da olacaktır. Ama hiçbirisi en iyi veya en kötü olmayacaktır. Gerçekte de hiçbir iş yerinde tüm çalışanların aynı ve güzel vasıflarla donanmış olması mümkün değildir. Ancak her işi en güzel yapacak özeliklere sahip olanlar o işi yaptığında başarı ortaya çıkar. Bazı işler detay inceleme ile olurken bazı işler genel bakışı gerektirebilir. Hz. Mevlana
...
İnsani öğrendim.
Sonra insanların içinde iyiler ve kötüler olduğunu...
Sonra da her insanin içinde iyilik ve kötülük bulunduğunu öğrendim.
...
sözleri ile öğrendim şiirinde "iyi ve kötünün aslında bir olduğunu" anlatır. Bazı kişiler kendilerini saldırgan, şikayetçi, eleştirel yaklaşımları ile toplumda yer edinmişlerdir. Ama bu onları kötü yapmaz, bizim onları kötülememiz bizi başarısız yapar. Toplumda öne çıkmış insanlara "çok şanslısınız iyilerle çalışmısınız " denir. Oysa onlar olumsuz insanları daha iyinin anahtarı olarak gördüklerini ifade ederler. Zaten iş hayatında farklı özelliklerde insanların bir arada çalışması, daha mükemmel ve daha iyinin bir gereğidir. Ve insan doğası gereği hep daha iyinin peşindedir. Araştırma sonuçlarına göre tartışmaya açık, bireylerin fikirlerini önemseyen, sorular sorup ortak noktaya ulaşmaya çalışan ve grup içindeki varyasyonu dikkate alarak iş yapanların daha başarılı olduklarını göstermektedir. "Beatles Grubu'nda olduğu gibi, bu grup üyeleri birbirinin olumsuz özeliklerini kontrol ederek, dünya çapında başarıya imza atmışlardır. Yapıcı kişiler çözümcü yaklaşımla birçok sorunu kolaylıkla çözerler. Arapça ‘lyk’ kökünden gelen liyakat sözü, ‘layık olma’, ‘yakışmak’, ‘yaraşmak’ veya ‘uygun olmak’ demektir. Liyakat sadece diploma veya çalıştığı yıl sayısını da ifade etmez. Kişi yapacağı işe uygun bir eğitim almışsa, bu konuda farklı görevler üstlenerek deneyim elde etmiş ise çalışma arkadaşlarıyla iyi ilişkileri kurma konusunda da beceri geliştirmiş demektir. Bu durumda bu kişi için ve sadece o iş alanında liyakatken söz edilebilir. Bu birikim, tecrübeyi ve beceriyi doğru yerde ve zamanda kullanmak ise aynı işi yapacak kişilerde büyük avantaj başarı ve kazanç anlamına gelecektir. Günümüzde bilgi, beceri ve kaynak bir araya geldiğinde 1'e çok 2'ye az olanlar daha fazlasını elde edebiliyor.